Udając się na badania laboratoryjne, najczęściej wykonujemy morfologię, glukozę na czczo, lipidogram, badanie ogólne moczu, TSH, czasem witaminę D3. Istnieje jedno badanie laboratoryjne, które warto sprawdzić, żeby ustrzec się przed np. chorobami sercowo-naczyniowymi- mowa o homocysteinie.
Homocysteina jest aminokwasem siarkowym, powstaje w wyniku demetylacji metioniny. W osoczu występuje w dwóch formach – w znacznej części jest związana z albuminami, pozostała część jest wolna. Homocysteina powstaje z przyjmowanej w pokarmie metioniny.
To, jakie mamy stężenie homocysteiny w surowicy, jest zależne od aktywności różnych enzymów, najbardziej istotne są reduktaza metylenotetrahydrofolianowa (bardziej znany jest skrót MTHFR) oraz b-syntaza cystationiny (CBS). Defekty w budowie białek mogą powodować zwiększone stężenie homocysteiny.
Najważniejsze, o czym warto wspomnieć to fakt, że sam defekt w genach nie powoduje hiperhomocysteinemii, ale również czynniki na które mamy wpływ, czyli niewłaściwa dieta (za mało kwasu foliowego, witaminy B12, witaminy B6); nadużywanie alkoholu; palenie papierosów; stosowanie leków przeciwpadaczkowych, hormonalnych, metforminy; ale również występujące choroby (niewydolność nerek, wątroby, łuszczyca, RZS). Co ciekawe stosowanie leków przeciwpadaczkowych może obniżyć stężenie kwasu foliowego, co powoduje wzrost homocysteiny.
Hiperhomocysteinemia a choroby
Nadmiar homocysteiny może zaburzać interakcję pomiędzy plemnikiem a komórką jajową, co może zmniejszyć szansę na zapłodnienie. Oprócz tego hiperhomocysteinemia może powodować poronienie, czy zahamowanie rozwoju płodu.
Kolejnym skutkiem nadmiernego stężenie homocysteiny jest rozwój chorób neurodegeneracyjnych np. choroby Alzheimera.
Duża maetaanaliza, którą przeprowadził Boushey i wsp. wykazała, że „podwyższenie poziomu homocysteiny o 5 µmol/l powoduje zwiększenie ryzyka choroby niedokrwiennej serca o 1,6 razy u mężczyzn, 1,8 razy u kobiet oraz 1,5 razy w przypadku chorób naczyniowych układu nerwowego”. W badaniu Bottiglieri i wsp. blisko połowa chorych z depresją miała podwyższone stężenie homocysteiny.
Jak zaradzić hiperhomocysteinemii?
Normy na homocysteinę mieszczą się między 5 a 15 µmol/l chociaż według niektórych badaczy górna granica to 10 µmol/l, a idealnie gdyby nasza wartości mieściła się między 7-8 µmol/l.
Jeżeli wartość homocysteiny, jest powyżej normy to możemy wyróżnić:
- hiperhomocysteinemię umiarkowaną (15-30 µmol/l)
- średnio zaawansowaną (31-100 µmol/l)
- ciężką, gdy przekracza 100 µmol/l
W przypadku kiedy wartość naszej homocysteiny przekracza 10 µmol/l, powinniśmy zastosować suplementację kwasem foliowym (400 µg najlepiej metylofolian), witaminą B12 (3 µg najlepiej metylokobalamina) oraz witaminą B6 (2mg) na 3 miesiące oraz zwiększyć spożycie zielonych warzyw w diecie, wątróbki, jaj, roślin strączkowych, ryb. Oprócz tego należy zwracać uwagę na styl życia oraz zaprzestanie palenia papierosów, spożywania alkoholu.
W przypadku wyższej wartości homocysteiny stosuje się indywidualnie większe dawki witamin.
Co ważne nie warto dążyć do jak najmniejszych wartości homocysteiny. Obniżona homocysteina jest związana z neuropatią obwodową i mniejszą syntezą glutationu- bardzo silnego antyoksydantu.