Mięśniaki macicy- jaka dieta?
Mięśniaki macicy to najczęstsze łagodne guzy macicy dotykające kobiety. Wzrost mięśniaków jest zależny od hormonów, dlatego rzadko obserwuje się je u dziewcząt przed pierwszą miesiączką; częściej występują wśród kobiet w wieku 35–45 lat, zwłaszcza u kobiet po menopauzie.
Czynniki środowiskowe i styl odżywiania ma wpływ na patogenezę estrogenozależnych guzów.
Produkty z tworzyw sztucznych, kosmetyki i inne chemikalia, a także soja, dodatki do żywności, słodziki i konserwanty mogą zwiększać ryzyko powstawania mięśniaków. Większe prawdopodobieństwo wystąpienia mięśniaków jest wśród kobiet spożywających więcej czerwonego mięsa (np. wołowiny), jak również alkoholu (zwłaszcza piwa). W badaniu Black Women’s Health Study odnotowało znaczny wzrost ryzyka mięśniaków przy spożyciu alkoholu przez 20 lat lub dłużej, zwłaszcza piwa. Dieta wysokotłuszczowa, niedobory witaminy B oraz wysoki progesteron też odgrywają rolę w wystąpieniu mięśniaków macicy.
Autorzy badania Wise i wsp. (2011) doszli do wniosku, że spożycie owoców i witamin w diecie ma duże znaczenie w walce z pojawieniem się mięśniaków. W badaniu Black Women’s Health Study (BWHS) wykazano, że kobiety, które spożywają cztery porcje owoców lub warzyw dziennie, mają mniejsze ryzyko rozwoju mięśniaków macicy w porównaniu z kobietami, które spożywają tylko jedną porcję owoców lub warzyw dziennie.
Podobnego zdania byli również He i wsp. (2013), którzy wzięli pod uwagę jeszcze wskaźnik masy ciała (BMI). W badaniu wykazano, że wysokie BMI (spowodowane niezdrową dietą) może zwiększać ryzyko wystąpienia mięśniaków u kobiet przed menopauzą.
Pomimo, że wiele mięśniaków nie daje żadnych objawów, to w zależności od ich usytuowania czy wielkości, niektóre kobiety doświadczają takie objawy jak nieprawidłowe krwawienie z macicy, niedokrwistość [kliknij tutaj], ból i ucisk miednicy, problemy żołądkowo-jelitowe i obniżona płodność.
Mięśniaki a płodność
Mięśniaki podśluzówkowe oraz śródścienne mogą powodować zaburzenia migracji plemników, w transporcie komórek jajowych, zagnieżdżeniu zarodka w macicy jak również mogą przyczynić się do poronień.
Naturalne metody wspomagania leczenia
Ostatnio pojawił się wyraźny trend w kierunku nieinwazyjnych lub małoinwazyjnych procedur leczenia mięśniaków. W badaniach naukowych potwierdzono korzystny wpływ odpowiedniej diety i suplementów na regulację ryzyka rozwoju i wzrostu mięśniaków macicy. Stwierdzono, że kilka naturalnych związków pomaga w leczeniu i łagodzi ich objawy.
Dieta przed wszystkim!
Wskazana będzie dieta z niski indeksem glikemicznym (IG) [kliknij tutaj] i niskim ładunkiem glikemicznym (GL). Zarówno IG, jak i GL mogą stymulować powstawanie guzów poprzez zwiększenie biodostępności estradiolu lub endogennych stężeń insulinopodobnego czynnika wzrostu I (IGF-I), który sprzyja proliferacji komórek mięśniaków. Możliwy wpływ spożycia soi na patogenezę mięśniaków macicy jest nadal kontrowersyjny. W dwóch badaniach przeprowadzonych na chińskich kobietach Han. wykazano istotny związek między mięśniakami macicy a spożyciem mleka sojowego. Fitoestrogeny sojowe, zwłaszcza izoflawony, są związkami zarówno o strukturze podobnej do estrogenu, jak i słabym działaniu estrogennym, dlatego mogą działać jako antyestrogeny, konkurując z wiązaniem estrogenu lub zmieniając biosyntezę estrogenu.
Metale ciężkie a ryzyko powstania mięśniaków macicy
Badanie Endometriosis: Natural History, Diagnosis, and Outcome (ENDO) wykazało bezpośrednią korelację między mięśniakami macicy, a zwiększonymi poziomami kadmu i ołowiu w surowicy oraz poziomami kobaltu w moczu. Metale ciężkie mogą zwiększać ryzyko mięśniaków macicy, ponieważ aktywują zarówno receptor estrogenu pod nieobecność estradiolu jako metaloestrogenu, jak i wpływają na oś podwzgórze-przysadka-jajnik jako związki zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego. Wiele substancji zanieczyszczających szkodzi zdrowiu kobiet, działając jako substancje chemiczne zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego poprzez podobieństwo do endogennych hormonów steroidowych, w tym estrogenu i progesteronu. W chińskim badaniu kliniczno-kontrolnym stwierdzono wyższe stężenia fenolowych estrogenów środowiskowych (bisfenolu, nonylofenolu i oktylofenolu) w moczu i krwi osób z mięśniakami w porównaniu z grupą zdrową.
Na co warto zwrócić uwagę?
- Witamina D – w badaniu Sabry i in. stwierdzono zwiększoną częstość występowania mięśniaków macicy u kobiet z niedoborem witaminy D. Porcaro i wsp. w 2020 roku kobiety z objawowymi mięśniakami były leczone witaminą D wraz z galusanem epigalokatechiny (EGCG) i witaminą B6 przez 4 miesiące. Badanie wykazało, że całkowita objętość mięśniaków macicy zmniejszyła się o 34,7% w grupie leczonej, ale wzrosła o 6,9% w grupie kontrolnej. Autorzy doszli do wniosku, że takie połączenie może być nową formą niehormonalnego leczenia.
- Składnik zielonej herbaty – galusan epigallokatechiny (EGCG) – znany jest ze swoich zdolności chemoprewencyjnych i chemoterapeutycznych. W 2013 roku Roshdy i wsp. przeprowadzili badanie kliniczne oceniające bezpieczeństwo i skuteczność EGCG jako leku przeciw mięśniakom macicy. Trzydzieści trzy kobiety otrzymywały 800 mg EGCG dziennie przez 4 miesiące. Autorzy odnotowali znaczny spadek objętości mięśniaków i poprawę objawów takich jak niedokrwistość.
- Indolo-3-karbinol (I3C) jest związkiem fitochemicznym występującym w warzywach krzyżowych, takich jak brokuły, brukselka, kapusta, kalafior i jarmuż. Jego aktywność biologiczna na szlakach komórkowych i molekularnych była testowana głównie w nowotworach.
- Sulforafan jest naturalnym środkiem, który można znaleźć w wielu warzywach krzyżowych, takich jak brokuły, kapusta, kalafior i jarmuż. Sulforafan odgrywa rolę jako środek cytoprotekcyjny i chemoprewencyjny, zwłaszcza w karcynogenezie . Ostatnich badaniach Islam i wsp. przedstawili swoje wstępne wyniki, w których odkryli, że sulforafan hamuje proliferację komórek mięśniaków i ekspresję genów związaną ze stanem zapalnym i ich wzrostem.
Dowody z badania epidemiologicznego obejmującego 600 chińskich kobiet z mięśniakami macicy pokazują, że wysokie spożycie brokułów, kapusty, kapusty pekińskiej, pomidora i jabłka wydaje się być czynnikiem ochronnym dla mięśniaków macicy. Sugeruje się, że większe spożycie świeżych owoców i warzyw z rodziny krzyżowych może zmniejszyć częstość występowania mięśniaków macicy.
- Kwercetyna to roślinny flawonol o gorzkim smaku, który można znaleźć w różnych owocach, warzywach, liściach i ziarnach. Kwercetyna działa jako zmiatacz wolnych rodników.
- Antocyjany to rozpuszczalne w wodzie pigmenty flawonoidowe, które mogą występować w kolorze czerwonym, fioletowym, niebieskim lub czarnym. Rośliny bogate w te pigmenty to jagody, borówki, aronia, maliny czy truskawki. Islam i in. odkryli, że truskawki bogate w antocyjany indukowały apoptozę i hamowały glikolizę i zwłóknienie w komórkach mięśniaków w porównaniu z grupą kontrolą.
- Kwasy omeg 3 mają działanie przeciwzapalne i immunomodulujące i mogą być potencjalnymi środkami terapeutycznymi w chorobach zapalnych i autoimmunologicznych.
- Likopen jest fitoskładnikiem z rodziny karotenoidów, określającym pomarańczowy i czerwony kolor wielu powszechnie spożywanych owoców i warzyw, w tym pomidorów, marchwi, dyni, moreli. Wykazuje on działanie przeciwnowotworowe.
- Ostropest plamisty – medycyna chińska wiąże powstawanie mięśniaków z chorobami wątroby. Jest to dość logiczne , ponieważ wątroba rozkłada nadmiar krążącego w organizmie estrogenu.
- Malina właściwa – przeciwdziała nasilonym krwawieniom miesiączkowym, które mogą być spowodowane mięśniakami.
Bibliografia:
- Shen Y et al. J Obstet Gynaecol Res 2016;42(1):87-94
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33504114/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7290481