INTERAKCJE LEKÓW Z ZIOŁAMI
Rozpoczęcie kuracji ziołowej należy poprzedzić analizą przyjmowanych leków. W przypadku stosowania środków farmaceutycznych powinno się skonsultować z lekarzem chęć wdrożenia preparatów na bazie ziół. Surowce zielarskie bogate są w liczne substancje czynne, które mogą wchodzić w interakcje z lekami.
Do gatunków roślin zielarskich, których nie należy przyjmować przy jednoczesnym stosowaniu niektórych leków należy m. in.:
- Żeń-szeń prawdziwy (Panax ginseng)
- Kozłek lekarski (Valeriana officinalis)
- Miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba)
Żeń-szeń prawdziwy
Surowcem pozyskiwanym z żeń-szenia jest korzeń, a jego głównymi związkami czynnymi są ginsenozydy. Wykazuje właściwości przeciwstresowe i zwiększa ogólną wydolność organizmu, zarówno fizyczną, jak i psychiczną. Ponadto ma działanie hipoglikemiczne, immunostymulujące, hepatoochronne, antyoksydacyjne, czy przeciwzapalne.
Ze względu na aktywność surowca nie należy łączyć go m. in. z lekami/środkami:
- Przeciwzakrzepowymi – związki zawarte w żeń-szeniu hamują agregację płytek krwi, nasilając działanie leków przeciwzakrzepowych i przeciwpłytkowych, co zwiększa ryzyko wystąpienia krwawień.
- Przeciwcukrzycowymi – wyciągi z żeń-szenia pobudzają przemianę węglowodanów i lipidów, powodują obniżenie poziomu glukozy we krwi, nasilając efekt działania leków przeciwcukrzycowych.
- Przeciwdepresyjnymi – żeń-szeń może nasilać działanie antydepresantów, powodując zwiększenie stymulacji psychoaktywnej, co w rezultacie może skutkować syndromem serotoninowym – objawia się to skurczami mięśniowymi, gorączką, bezsennością, czy zaburzeniami świadomości.
- Stymulującymi ośrodkowy układ nerwowy – wyciągi z żeń-szenia mogą powodować nasilenie działania psychostymulantów ośrodkowego układu nerwowego (np. kofeiny, sybutraminy) i zwiększać efekt pobudzenia, co może skutkować nadmiernym poceniem, a nawet nieregularnym rymem serca.
Ze względu na pobudzające działanie żeń-szenia, nie powinno się go stosować w porze wieczorowej, ponieważ może to skutkować bezsennością.
Miłorząb dwuklapowy
Surowcem pozyskiwanym z miłorzębu jest liść, a jego główne związki czynne to flawonoidy, terpeny (ginkgolidy, bilobalid) oraz proantocyjanidyny. Usprawnia i wspomaga przepływ krwi przez naczynia krwionośne (szczególnie w mózgu), a także wykazuje właściwości antyoksydacyjne. Może być stosowany w stanach osłabionej wydolności intelektualnej oraz z chorobie Alzheimera.
Z uwagi na działanie związków czynnych obecnych w surowcu nie należy łączyć go z lekami:
- Przeciwpłytkowymi i przeciwzakrzepowymi – ekstrakty z miłorzębu hamują procesy aktywacji i agregacji płytek krwi, nasilając działanie leków przeciwzakrzepowych i przeciwpłytkowych (w tym także kwasu acetylosalicylowego), co może skutkować pojawianiem się spontanicznych krwawień.
- NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne np. ibuprofen, diklofenak) – wyciągi z Ginkgo biloba przyjmowane jednocześnie z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi nasilają ich działanie drażniące na śluzówkę żołądka, co w rezultacie może skutkować pojawieniem się krwawień przewodu pokarmowego.
- Obniżającymi ciśnienie tętnicze krwi – stosowanie wyciągów z miłorzębu w połączniu z lekami na nadciśnienie może powodować działania niepożądane (w przypadku przyjmowania blokerów kanałów wapniowych może skutkować wystąpieniem hipotonii, a podczas przyjmowania diuretyków – nagłym wzrostem ciśnienia tętniczego krwi).
- • Przeciwdepresyjnymi – preparaty z miłorzębu stosowane w połączeniu z antydepresantami zwiększają ryzyko wystąpienia działań niepożądanych tych leków
Kozłek lekarski
Surowcem pozyskiwanym z kozłka jest korzeń, a jego głównymi związkami czynnymi są irydoidy estrowe (walepotriaty) oraz olejek eteryczny. Wykazuje właściwości uspokajające na OUN, dlatego stosuje się go w stanach pobudzenia, zaburzeniach zasypiania i snu oraz w nerwicach. Ponadto działa rozkurczowo na mięśnie gładkie w obrębie przewodu pokarmowego i naczyń krwionośnych.
Ze względu na aktywność związków czynnych zawartych w surowcu nie należy go stosować w połączniu z lekami:
- Uspokajającymi i przeciwdrgawkowymi – preparaty z korzenia kozłka wykazują działanie łagodzące stany niepokoju i napięcia nerwowego, co nasila działanie leków uspokajających, a także przeciwdrgawkowych, zwiększając ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.
- Przeciwdepresyjnymi – korzeń kozłka wzmacnia działanie leków przeciwdepresyjnych, co zwiększa ryzyko pojawienia się działań niepożądanych tych leków jak np. nudności, wymioty, zaparcia, czy przyspieszenie akcji serca.
- Przeciwbólowymi i znieczulającymi – stosowanie preparatów z kozłka w połączeniu z lekami przeciwbólowymi i anestetykami opóźnia metabolizm tych środków, co w rezultacie prowadzi do wystąpienia działań niepożądanych lub objawów przedawkowania.
Ze względu na obecność związków aktywnych w surowcach zielarskich możliwe jest wystąpienie interakcji z przyjmowanymi lekami. Nie należy rozpoczynać stosowania preparatów ziołowych bez konsultacji z lekarzem, szczególnie jeśli przyjmuje się inne leki.
Julia Kamińska
Przeczytaj nasze inne wpisy:
1. Jakie właściwości ma siemię lniane?